Καλλιτέχνες → ΕΦΡΑΙΜΙΔΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ
Πληροφορίες
Ιδιότητα: Στιχουργός, ΤραγουδιστήςΚαταγωγή: Σαντά
Ημ/νία θανάτου: 06/02/2006
Βιογραφικό
Ο Χαράλαμπος Εφραιμίδης γεννήθηκε το 1928 στην Νέα Σάντα του Κιλκίς όπου κατοίκησε σημαντικό μέρος των Σανταίων μετά την ανταλλαγή. Γνώρισε τα πατροπαράδοτα ακούσματα της μουσικής όσο και τις διηγήσεις ηρωϊκής παράδοσης της ιδιαίτερης πατρίδας του και τραγούδησε με τη φωνή του και τους στίχους του μαζί με τους λυράρηδες της Νέας Σάντας Παντελίκα Σεβαστίδη και Τσορτανίκα ολόκληρο το ψυχικό θησαυρό της Σάντας που μεταβάλλει σε απαράμιλλα γλυκές μελωδίες αφ' ενός το ποιητικό και πυκνοδασωμένο τοπίο της ιστορικής πατρίδας, αλλά και την ηρωϊκή της πορεία. Ανδρωμένος μέσα σ' αυτό το περιβάλλον και από το προσωπικό του μεράκι καθιερώθηκε αργότερα ως ο κύριος φωνητικός εκφραστής της περιοχής Σάντας όπως τον γνωρίσαμε μέσα από τις ερασιτεχνικές ηχογραφήσεις της δεκαετίας του 60', και από τις ραδιοφωνικές εκπομπές της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης, πάντα με τη συνοδεία στην λύρα του πρωτοποριακού Γώγου Πετρίδη. Πολλά από αυτά τα κομμάτια ξαναζωντανεύουν σ' αυτήν την ηχογράφηση. Το 1961 στο Α! Παμποντιακό Φεστιβάλ Φιλλίπων της Καβάλας έλαβε το πρώτο βραβείο τραγουδιού συνοδευόμενος φυσικά από τον Γώγο, ο οποίος βέβαια πήρε το πρώτο βραβείο στη λύρα, αλλά εκτός συναγωνισμού.
Η ανδροπρεπής και παράλληλα ζεστή φωνή του Χαράλαμπου Εφραιμίδη αντανακλά την παλληκαριά της Σάντας, αλλά και τους συναισθηματικούς δεσμούς που αναπτύχθηκαν μεταξύ όλων των Σανταίων, αφού έξησανμαζί μια τόσο ηρωική και συνάμα τραγική εμπειρία. Η επαναστατικότητα των Σανταίων έγινε μόνιμο χαρακτηριστικό τους και σε ειρηνικούς καιρούς. Από την άλλη πλευρά όμως και το πνεύμα της αλληλεγγύης μεταξύ των Σανταίων αναπτύχθηκε σε υψηλό βαθμό, όπως άλλωστε το εκφράζει ο Χαράλαμπος με τον στίχο:
'Έ Τάκη Ανδρεάδη π' ΄έχασες τον αδελφό σ'
όλ' εμείς είμες αδέλφια σ' , πασκεί είσαι μαναχός;
Επίσης, αυτή η εγκαρδιότητα εκφράζεται και με άλλο τρόπο. Η αριστοφανική βωμολοχία των Σανταίων είναι παροιμιώδης. Εάν κανείς δεν βρίζει (από αγάπη) τον φίλο του, σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά. Αυτό άλλωστε μεταφέρει και ο στίχος του Χαράλαμπου που λέει:
Έ Παύλε Κυφωνίδη με το ψιλόν την λαλίαν
για πατ΄ μας έναν ύβριγμαν και με την τραγωδίαν.
Ο λυρισμός της Σάντας βέβαια δεν θα μπορούσε να παραλείψει και τον έρωτα:
Ένας περδίκα πορπατεί όλεν την ποταμέαν
'σαν εκείνον π' ευρήκει ατέν τη νύχταν 'σ σην φωλέαν.
Τα τραγούδια της παρούσας ηχογράφησης αναδεικνύουν τον ιδιαίτερο πολιτισμό των Σανταίων και τα διακρίνουμε στα καθαρά ιστορικά όπως το επιτραπέζιο μοιρολόι του Καπετάν Ευκλείδη του οποίου οι στίχοι, όπως και τα πρώτα δίστιχα στο ρυθμό του τικ και τα οποία ανήκουν στον Χαράλαμπο Εφραιμίδη και έχουν ηρωϊκό περιεχόμενο. Επίσης το επιτραπέζιο Έναν ημέραν 'σ σα Πεύκα, που αναφέρεται στον Μιλτιάδη Σπυριδόπουλο, που επίσης γράφτηκε από τον Χαράλαμπο και αφηγείται τον πρόωρο χαμό του ανεψιού του στις 29-02-1978, και αδελφικού φίλου και συγχορευτή του γράφοντος, στα μέσα της δεκαετίας του 70' στην Αθήνα. Μερικά από τα τραγούδια αυτά αναφέρονται και σε σύγχρονους Σανταίους και σε στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής των Σανταίων και διαδραματίστηκαν, είτε στη Νέα Σάντα του Κιλκίς, είτε στην Μικρή Σάντα της Ημαθίας, είτε στα Πεύκα της Αλεξανδρούπολης.
(από τον δίσκο "Παραδοσιακά Τραγούδια της Σάντας του Πόντου", Σάββας Μαυρίδης, Θεσσαλονίκη, Σεπτέμβριος 2002).
Δισκογραφίες - Ηχογραφήσεις
ΠΟΝΤΙΑΚΑ (LYRA) No1 (2013)
ΠΟΝΤΙΑΚΑ (LYRA) No2 (2013)
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΣΑΝΤΑΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ (2002)
ΜΝΗΜΗΣ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ (1995)
ΡΙΖΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ: ΠΟΝΤΟΣ (1981)